Historia

Mało kto wie, że asfalt do jego budowy sprowadzono aż z Mongolii. To był asfalt o specjalnej przyczepności, który służył później przez całe lata – opowiada Andrzej Kozok, motoryzacyjny weteran z naszego miasta. W swych wspomnieniach nawiązuje do początku lat 70. XX wieku, gdy w Koźlu powstawał funkcjonalny i nowoczesny jak na tamte czasy tor kartingowy.

Iście żywa lekcja historii miała miejsce w Publicznej Szkole Podstawowej nr 9 w Kędzierzynie-Koźlu. Podczas zajęć uczniowie dowiedzieli się, jak uzbrojone były wojska szwedzkie i polskie w czasie potopu szwedzkiego.

Dawniej na kozielskim rynku stała najważniejsza dla miasta budowla, a mianowicie ratusz. Uległ on poważnemu uszkodzeniu pod koniec II wojny światowej i w konsekwencji został wyburzony. Odpowiedź na pytanie, kiedy go zbudowano, nie należy do łatwych. Nie zmienia to faktu, że na przestrzeni wieków historia ratusza była wyjątkowo burzliwa.

Wiosną 1925 roku rzeźnik Herman Rossoł rozpoczął na rogu Banhofstrasse i Wiegschutzer Strasse (obecnie ul. Piastowska i Bolesława Chrobrego) budowę największej kamienicy w Koźlu, zwanej przez mieszkańców „Vierzig Familienhaim”(w tłumaczeniu na polski: czterdziestorodzinny dom).

Okazuje się, że na ślady amerykańskich nalotów z 1944 roku możemy natknąć się nawet dziś i wbrew pozorom nie chodzi tu jedynie o usiane lejami po bombach okoliczne lasy oraz nieużytki.

Kędzierzyn-Koźle uczcił Żołnierzy Wyklętych na sportowo. W naszym mieście, tak jak w setce innych miejsc w Polsce, odbył się "Bieg Tropem Wilczym".

Ksiądz Wiesław Marian Hus z parafii pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej to prawdziwy obieżyświat. Nim trafił do Kędzierzyna-Koźla, 31 lat spędził poza granicami Polski, z czego połowę na Dominikanie, gdzie od 2006 do 2021 roku był misjonarzem, proboszczem i dziekanem, wychowawcą kleryków i mistrzem nowicjatu na tej „rajskiej wyspie”.

Jednym z największych śląskich rysowników w XVIII wieku był Friedrich Bernhard von Werner, którego dzieła w całej Europie są podstawą wielu prac badawczych i konserwatorskich. Opracował topografię Śląska, która liczyła około 3000 stron i zawierała 1400 widoków 740 miejscowości. Znalazły się tam też weduty kozielskie.

Remont kościoła parafialnego w Koźlu zmierza ku szczęśliwemu końcowi. Według informacji przekazanej nam przez ks. Marka Biernata, proboszcza kozielskiej parafii pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej, wszystkie prace powinny zostać sfinalizowane do końca kwietnia br.

Od dziecka marzyłam o tym, żeby zostać fotografem. Jeszcze gdy mieszkałam na wsi na Podkarpaciu. Miałam wtedy może z 10 lat. Moje marzenie się spełniło, choć droga do osiągnięcia tego celu była długa i wyboista - opowiada Stanisława Głuszek z Kędzierzyna-Koźla, która przez ponad pół wieku prowadziła zakład fotograficzny w naszym mieście. Cieszy się, że rodzinne tradycje są kontynuowane. Obowiązki po niej przejął jej bratanek, Tomasz.

Współpraca z Narodowym Instytutem Dziedzictwa zaowocowała publikacją pn. „Portret miasta portu. Niematerialne dziedzictwo Kędzierzyn-Koźle”.

- Od dziecka lubiłem słuchać relacji ojca o jego przeżyciach wojennych. Trzeba przyznać, że opowiadał o nich w sposób tak barwny i emocjonalny, że rozbudzało to moją wyobraźnię oraz wzbudzało ekscytację - nie ukrywa pan Stanisław ze Strzyżowa w województwie podkarpackim. Jego ojciec, Franciszek Urbanik, po wielu wojennych doświadczeniach dotarł do Koźla i wziął udział w uroczystości wniesienia sztandarów do kancelarii pułku, która odbyła się 22 grudnia 1945 roku na terenie tutejszej jednostki wojskowej. Z tego właśnie wydarzenia nasz rozmówca usilnie poszukuje dokumentacji i dlatego do miłośników historii lokalnej zwraca się z prośbą o pomoc w ich udostępnieniu.

Krajobraz naszego miasta i powiatu zmieniał się na przestrzeni dziejów bardzo intensywnie. Widać to szczególnie dobrze, nakładając na siebie archiwalne mapy oraz wykonane współcześnie z lotu ptaka fotografie.

We wczesnym średniowieczu Koźle posiadało swój gród, ale wciąż napotykamy na problem z ustaleniem jego lokalizacji. Nie inaczej jest w przypadku innych osad, gdzie - na podstawie pewnych poszlak i analiz - możemy się jedynie domyślać, że w zamierzchłych czasach tętniły one życiem.

W sali etnograficznej Muzeum Ziemi Kozielskiej można natrafić na mlecznik w formie krowy, ozdobiony wizerunkiem kozielskiego portu oraz napisem „Cosel Oderhafen”.