Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest werset allelujatyczny ku czci Najświętszej Marii Panny „Maria rubens rosa”, zapisany 600 lat temu przez Mikołaja z Koźla na kartach swojego kodeksu. Treść wersetu zamieszczamy poniżej:
Alleluia, Maryjo czerwona różo,
Matko Boga piękna,
bądź nam łaskawa,
a Twoją modlitwę za nas
skieruj do Pana.
Zmartwychwstał pasterz dobry,
który dał duszę swoją
za owce swoje
i za swoją trzodę
umrzeć raczył.
(Tłumaczenie tekstu All. Maria rubens rosa - o. dr Roman Soczewka)
Franciszkanin i jego kodeks
Nie znamy dokładnej daty narodzin Mikołaja z Koźla. Badacze zakładają rok ok. 1390, bazując na podstawie ówczesnej tradycji nadawania święceń kapłańskich. Wiadomo, że w tym czasie przyznawano je kandydatom powyżej 25 roku życia, a Mikołaj przyjął takowe ok. roku 1416. Wtedy też rozpoczął pisanie rękopisu.
Adnotacja pierwszej strony dotyczy pobytu w Klasztorze Minorytów przy Kolegiacie św. Bartłomieja w Głogówku. Po odebraniu elementarnych nauk od Joannitów w Koźlu, podąża do szkoły zakonu głogóweckiego, gdzie najprawdopodobniej doskonale wykształcił znajomość łaciny oraz sztuk wyzwolonych (Septem Artes Liberales). W późniejszym liście do konfratra opisuje okoliczności związane z opuszczeniem konwentu, a tym samym wyprawy na ziemię czesko-morawską. Wspomina wstąpienie do nowicjatu franciszkańskiego w Czasławi na Morawach w okolicy Święta Apostołów Piotra i Pawła roku pańskiego 1414 oraz śmierć Jana Husa podczas soboru w Konstancji A.D. 1415.
O życiu, filozofii oraz faktach średniowiecznego kalendarium dowiadujemy się z jego rękopisu powstałego w latach 1416-23. Na podstawie dalszych badań określa się datę śmierci Mikołaja z Koźla po roku 1431.
Początki festiwalu
- O Mikołaju z Koźla usłyszałem po raz pierwszy dopiero na początku XXI wieku, podczas wykładu historii muzyki średniowiecza prowadzonego przez dr hab. Agnieszkę Leszczyńską w Instytucie Muzykologii Uniwersytetu Warszawskiego. Pochodząc z Koźla zaciekawiłem się tą zaskakującą informacją - wyjaśnia Wojciech Wójcicki, dyrektor artystyczny festiwalu Mikołaja z Koźla. - Okazało się, że słynny franciszkanin z przełomu XIV i XV wieku pozostawił po sobie istotny dla potomnych kodeks zapisany w formie diariusza. Opisał w nim panujące na pograniczu Śląska i Moraw obyczaje, odnotował zdarzenia historyczne jak pożar miasta Koźle w nocy 27/28 września 1417 roku, udzielił wielu cennych rad swoim współbraciom, a także zapisał w 1416 roku jedną z najstarszych pieśni żakowskich „Skarga na pannę”, którą następnie z uwagi na jej nieprzystojną treść zamazał inkaustem.
Mikołaj interesował się również muzyką. Nie wiadomo czy grał na jakimś instrumencie, czy śpiewał w przyklasztornej scholi, natomiast z całą pewnością był w tym kierunku solidnie wykształcony. Część rękopisu poświęcił repertuarowi migrującemu wraz z zakonem Braci Mniejszych po średniowiecznej Europie oraz teorii wykonywania melodii chorałowych.
- Chcąc przywrócić pamięć o naszym wielkim przodku wspólnie z Urzędem Miasta Kędzierzyn-Koźle oraz Parafią pw. św. Zygmunta i św. Jadwigi Śląskiej w Koźlu, postanowiliśmy w 600 rocznicę nadania Mikołajowi święceń kapłańskich oraz powstania Kodeksu Mikołaja z Koźla zorganizować festiwal jego imienia - wspomina dyrektor Wojciech Wójcicki.
Napisz komentarz
Komentarze