W stosownej uchwale przyjętej przez radę miasta, prezydent Kędzierzyna-Koźla wniósł o objęcie ochroną prawną w formie użytku ekologicznego terenu starorzecza Odry oraz gruntów je okalających zlokalizowanych na terenie Koźla.
Zgodnie z intencją samorządu, szczególnym celem ochrony użytku ekologicznego, o którym mowa, jest zachowanie wartości przyrodniczych, różnorodności gatunkowej i siedliskowej obszaru w rejonie ul. Stara Odra.
W stosunku do użytku ekologicznego ustalono szereg wytycznych dotyczących chociażby właściwego koszenia występującej tam roślinności, czy też monitoringu populacji krytycznie zagrożonego kosaćca syberyjskiego, którego stanowisko zostało tam zlokalizowane.
Wśród zadań ochronnych należy wskazać zwalczanie obcych gatunków inwazyjnych - niecierpka gruczołowatego oraz rdestowca ostrokończystego.
Do najbardziej bogatych gatunkowo zbiorowisk na inwentaryzowanym obszarze należą łąki. Warunkiem niezbędnym do zachowania siedliska jest użytkowanie. Jedno- lub dwukrotne koszenie w ciągu sezonu wegetacyjnego sprzyja zwiększeniu lokalnej różnorodności gatunkowej.
Inwentaryzację przyrodniczą projektowanego użytku ekologicznego „Stara Odra”, którego obszar obejmuje ok. 26 ha sporządziła firma „GOBIO - Usługi Przyrodnicze Michał Mięsikowski” z siedzibą w Toruniu. Firma ta opracowała też plan ochrony tego obszaru. Badania terenowe realizowane były od sierpnia 2018 roku do sierpnia 2019 roku.
Czego tam nie ma
We florze projektowanego użytku ekologicznego „Stara Odra” odnotowano 5 gatunków objętych ochroną prawną, w tym 3 taksony znajdujące się na Czerwonej liście roślin województwa opolskiego.
Są to: czosnek niedźwiedzi, arcydzięgiel litwor nadbrzeżny, zimowit jesienny, kosaciec syberyjski, a także grzybień biały.
Rozpoznano tam siedliska przyrodnicze o tzw. znaczeniu wspólnotowym w tym m.in. starorzecza i eutroficzne zbiorniki wodne, ziołorośla nadrzeczne, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe.
Ponadto we florze mszaków stwierdzono 5 gatunków objętych ochroną i w różnym stopniu zagrożonych w Polsce i województwie opolskim: mokradłoszka zaostrzona, szurpek otwarty, brodawkowiec czysty, pędzliczek szerokolistny, nastroszek kędzierzawy.
Natomiast wyniki inwentaryzacji mykologicznej przedstawiono w postaci listy gatunków. Stwierdzono 6 gatunków grzybów wielkoowocnikowych, które należą do podstawczaków. Na szczególną uwagę zasługuje stwierdzenie występowania żagwi wielkoporej, która jest gatunkiem umieszczonym na Czerwonej liście grzybów wielkoowocnikowych w Polsce z kategorią - wymierające.
Inwentaryzacja owadów została przeprowadzona w okresie wrzesień 2018 - sierpień 2019. Podczas obserwacji odnotowano 59 gatunków bezkręgowców, głównie ważki i motyle. Z gatunków chronionych odnotowano 4 gatunki trzmieli będących pod ochroną częściową oraz jeden gatunek motyla (czerwończyk nieparek) będący pod ochroną ścisłą. Na dodatkową uwagę zasługuje fakt odnotowania dwóch istotnych z punktu widzenia gatunków chronionych motyli roślin. Chodzi o rdest wężownik, który jest rośliną żywicielską czerwończyka fioletka oraz krwiściąg lekarski, który jest rośliną żywicielską modraszka telejusa jak i modraszka nausitousa.
Jaszczurki, żaby i zaskrońce
Teren objęty badaniami zasiedlają trzy gatunki płazów. Z kolei gady reprezentowane były przez dwa gatunki: jaszczurkę, która preferuje tereny otwarte i nasłonecznione oraz zaskrońca, który preferuje siedliska związane ze środowiskiem wodnym.
I tak stwierdzono występowanie kilku gatunków objętych ochroną częściową. Są to: żaby zielone, żaba trawna, ropucha szara, jaszczurka zwinka, jak również zaskroniec zwyczajny.
Podczas badań stwierdzono również występowanie co najmniej 48 gatunków ptaków z czego 5 jest ujętych w zał. I dyrektywy ptasiej. Natomiast 17 gatunków to ptaki o statusie gniazdowania prawdopodobnym lub pewnym. Pozostałe to gatunki o statusie przelotnych lub żerujących. Gatunki będące przedmiotem szczególnego zainteresowania to: bocian biały, łęczak (inaczej brodziec leśny), nurogęś (inaczej tracz nurogęś), zimorodek oraz czapla biała.
Autor opracowania proponuje w przyszłości przeprowadzenie również badań ichtiofauny, ponieważ podejrzewa się występowania tam takich gatunków jak różanka, koza, boleń oraz przeprowadzenie badań nietoperzy zarówno w sezonie aktywności jak i hibernacji.
Poniżej położenie i przebieg granicy użytku ekologicznego „Stara Odra”
Czego nie wolno
W stosunku do użytku ekologicznego wprowadzono szereg zakazów w tym:
1) niszczenia, uszkadzania lub przekształcania obiektu lub obszaru;
2) wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym albo budową, odbudową, utrzymywaniem; remontem lub naprawą urządzeń wodnych;
3) uszkadzania i zanieczyszczania gleby;
4) dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody albo racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, lub wodnej;
5) likwidowania, zasypywania i przekształcania naturalnych zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodno-błotnych;
6) wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia użytkowanych gruntów rolnych;
7) zmiany sposobu użytkowania ziemi;
8) umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia nor, legowisk zwierzęcych oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb oraz wykonywania czynności związanych z racjonalną gospodarką rolną, leśną, rybacką i łowiecką;
9) zbioru, niszczenia, uszkadzania roślin i grzybów na obszarach użytków ekologicznych, utworzonych w celu ochrony stanowisk, siedlisk lub ostoi roślin i grzybów chronionych;
10) umieszczania tablic reklamowych.
Ścieżka edukacyjna
Dodatkowo proponuje się rozstawienie budek lęgowych oraz tablic edukacyjnych. Inwentaryzowany obszar posiada bowiem duży potencjał edukacyjny. Przemyślana tematyka tablic, ścieżek edukacyjnych, opis poszczególnych gatunków roślin czy zwierząt, siedlisk, zjawisk, podany w przystępny sposób, obok walorów przyrodniczych, stanowić powinien dużą wartość dodaną.
Podjęcie uchwały o ustanowieniu użytku ekologicznego Stara Odra związane jest z wydatkowaniem kwoty około 25 tys. złotych.
Napisz komentarz
Komentarze