Podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski, który ustalał porządek w Europie po I wojnie światowej postanawiał o przeprowadzeniu na Górnym Śląsku plebiscytu. Górny Śląsk został przez to wciągnięty w wir ogólnoeuropejskiej rywalizacji wielkich mocarstw o wpływy i znaczenie w „porządkowanej” po Wielkiej Wojnie Europie. Górnoślązacy musieli zdecydować czy chcą w dalszym ciągu żyć w Rzeszy niemieckiej czy w odrodzonej, po ponad stu latach, Polsce. Rok 1920 stanowił cezurę w tym polsko-niemieckim sporze o Górny Śląsk. W tym roku bowiem weszły w życie postanowienia traktatu wersalskiego.
Wystawa będzie opowiadała historię Górnego Śląska w 1920 r. od przybycia Międzysojuszniczej Komisji Rządzącej i Plebiscytowej, która, na mocy postanowień traktatowych, była odpowiedzialna za przeprowadzenie plebiscytu i utrzymanie porządku na obszarze plebiscytowym, poprzez działalność komisariatów plebiscytowych – polskiego i niemieckiego, a na przyczynach, przebiegu i skutkach II powstania skończywszy.
Kampania plebiscytowa niemal całkowicie zdominowała życie Górnoślązaków sto lat temu. Walczono na czyny i słowa. Na ulicach górnośląskich miast rozgorzała swoista „wojna plakatowa” i „wojna gazetowa”. Na plakatach i w gazetach jedna i druga strona dyskredytowała przeciwnika. Organizowano również liczne wiece i manifestacje poparcia dla polskiej lub niemieckiej strony. Wsparciem dla działań polskiego i niemieckiego obozu były organizacje konspiracyjne – Polska Organizacja Wojskowa Górnego Śląska oraz Kampforganization Oberschlesien.
Apogeum tej walki był wybuch II powstania śląskiego w sierpniu 1920 r. Dzięki niemu Polacy wywalczyli likwidację niemieckiej Policji Bezpieczeństwa (Sicherheitspolizei – Sipo) i powołanie w jej miejsce polsko-niemieckiej Policji Plebiscytowej (Abstimmungspolizei – Apo).
Uroczysta inauguracja wystawy odbędzie się w Muzeum Czynu Powstańczego na Górze św. Anny 14 października.
Program:
1200 - przywitanie gości, słowo wstępne p.o. dyrektor Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu Joanny Ojdany
1205 - recytacja wierszy powstańczych przez uczniów Szkoły Podstawowej im. Obrońców Góry Chełmskiej w Leśnicy
1215 - referat prof. UŚ dr. hab. Macieja Fica
1235 - referat dr. Przemysława Jagieły pt. „Rok 1920 na Górnym Śląsku”
1250 - prezentacja wystawy „W cieniu kampanii plebiscytowej – rok 1920 na Górnym Śląsku” – dr Katarzyna Szawan
Napisz komentarz
Komentarze