- Pani prezes, wraz ze wzrostem wpływu zmian klimatycznych istnieje pilna potrzeba zjednoczenia się poszczególnych krajów w celu ochrony naszego najcenniejszego zasobu.
- Każdego roku przypadający 22 marca Światowy Dzień Wody podnosi świadomość i inspiruje do działania w celu rozwiązania kryzysu wodnego i sanitarnego. Jest to święto Organizacji Narodów Zjednoczonych, koordynowane przez UN-Water. Temat proponowany jest z wyprzedzeniem przez UN-Water i dostosowany do corocznej publikacji Światowego Raportu Rozwoju Wody ONZ, publikowanego przez UNESCO.
Zdawać by się mogło, że nas w Kędzierzynie-Koźlu te problemy nie dotyczą, niemniej patrząc z perspektywy całego świata, szczególnie ubogich krajów w Afryce i Azji, sytuacja jest bardzo poważna.
Życie ponad 3 miliardów ludzi na całym świecie zależy od wody, która przekracza granice państw. Jednak spośród 153 krajów, które dzielą rzeki, jeziora i warstwy wodonośne ze swoimi sąsiadami, tylko 24 kraje zgłosiły zawarcie umów o współpracy w zakresie wspólnej wody.
Wraz ze wzrostem populacji woda będzie miała coraz większe znaczenie w walce z ubóstwem i degradacją środowiska. Współpraca w zakresie wody może pomagać ludności w łagodzeniu i dostosowywaniu się do zmieniającego się klimatu. Zdrowie publiczne i dobrobyt, systemy żywnościowe i energetyczne, wydajność gospodarcza i integralność środowiska zależą od dobrze funkcjonującego i sprawiedliwie zarządzanego obiegu wody.
Oznacza to, że równość w zapewnianiu dostępu do wody i urządzeń sanitarnych mogą mieć pozytywny wpływ na całe społeczeństwo. Pokojowa współpraca wokół wody może przełożyć się na pokojową współpracę we wszystkich sektorach. Dzięki wspólnej pracy na rzecz zrównoważenia praw i potrzeb wszystkich ludzi woda może być siłą stabilizującą i katalizatorem zrównoważonego rozwoju.
- Ale często to tylko teoria. Z praktyką bywa już gorzej.
- W tym roku temat przewodni Światowego Dnia Wody, czyli „Wykorzystanie wody dla pokoju”, ma na celu pokazanie, że często zdarza się tak, że w sytuacjach kryzysowych woda stanowi źródło napięć i konfliktów. Przykładem może być wojna na Ukrainie, gdzie regularnie zdarzają się ataki na infrastrukturę krytyczną odpowiedzialną za dostawy wody zdatnej do picia. Pozbawienie ludności dostępu do wody to też element prowadzonej tam wojny. Innym przykładem jest wysadzenie potężnej zapory, co spowodowało potężne straty i zagrożenia dla ludności cywilnej. Ponadto widzimy, co się dzieje w Strefie Gazy, gdzie występują nie tylko ograniczenia w dostępie do żywności, ale i świeżej, czystej wody. Takim zapalnikiem potencjalnych konfliktów, jeśli chodzi o dostęp do wody, są te miejsca na świecie, gdzie jej źródła, a także same rzeki mają charakter transgraniczny, zwłaszcza w Afryce i na Bliskim Wschodzie. Pamiętamy, jak Polska Akcja Humanitarna budowała studnie w Sudanie, aby zapewnić mieszkańcom dostęp do świeżej wody i aby ci ludzie nie musieli poświęcać całego dnia, aby do tego swojego źródła wody dotrzeć. Ponadto innym zagrożeniem może być próba zatrucia tych źródeł wody. Niestety Afryka staje się powoli śmietniskiem krajów wysoko rozwiniętych i takowe niebezpieczeństwa w tamtym regionie świata są tym bardziej prawdopodobne.
ONZ kładzie więc nacisk na to, aby woda była dostępna dla wszystkich, niezależnie od tego, w jakiej sytuacji politycznej znajduje się dane państwo, i aby nie była ona powodem wszczynania konfliktów zbrojnych.
- Na ogół wszyscy mówią o zasobach ropy i gazu, natomiast nieuchronnie nadchodzą czasy poważnych sporów, a nawet wojen o wodę. Kraje, przez które przepływają rzeki, mogą nimi regulować w taki sposób, aby pozbawić sąsiednie państwa dostępu do wody, co z pewnością sparaliżuje ich gospodarki i całe życie społeczne. Można odnieść wrażenie, że idea przyświecająca Światowemu Dniu Wody w tym roku stanowi swego rodzaju ostrzeżenie przed sytuacją, w której woda stanie się najbardziej pożądanym dobrem, rodzącym szereg konfliktów na całym świecie.
- Owszem, jesteśmy przyzwyczajeni do tego, że przychodzimy do domu, odkręcamy kran i ta woda płynie. Większość z nas nawet się nie zastanawia, skąd się ta woda bierze. W Kędzierzynie-Koźlu mamy to szczęście, że posiadamy bogate źródła wody pobieranej z trzecio- i czwartorzędowych warstw wodonośnych. Zawsze podkreślam, że mamy naprawdę wodę o bardzo wysokiej jakości.
Natomiast nawet w Polsce jest wiele obszarów, gdzie woda jest pobierana z rzek i następnie uzdatniana, aby doprowadzić ją do odpowiednich parametrów, bezpiecznych dla zdrowia ludzi. Natomiast dotkliwe susze, które dotykają nas w ostatnich latach i działalność człowieka prowadząca do osuszania naturalnych mokradeł, sprawią, że kiedyś te źródła najzwyczajniej w świecie wyschną.
- Bardzo często w mediach słyszymy o śladzie węglowym i jego destrukcyjnym oddziaływaniu na naszą przyszłość. Natomiast coraz częściej mówi się także o śladzie wodnym.
- Ślad wodny to suma pośredniego i bezpośredniego zużycia wody przez konsumenta. Dotyczy on produktów, do których wytwarzania potrzebna jest woda. Czym jest zużycie pośrednie wody? To woda zużyta na wszystkich etapach produkcji danego produktu - w przypadku rolnictwa jest to np. odpowiednie nawadnianie upraw.
Średnia wartość śladu wodnego przeciętnego gospodarstwa domowego w Polsce to od 350 do 400 litrów każdego dnia! Mniej więcej połowa światowej populacji doświadcza poważnego niedoboru wody przynajmniej przez część roku. Oczekuje się, że liczby te wzrosną, co pogłębi dodatkowo zmiany klimatyczne i przyrost liczby ludności.
- Niestety, także w naszym kraju wysychają rzeki, jeziora, systematycznie obniża się poziom wód gruntowych. To jest problem, który już nas dotyka, choć nie odczuwamy go aż tak bardzo w życiu codziennym. Natomiast nie wiemy, co nas czeka za kilka czy chociażby kilkanaście lat.
- Dlatego wszystkie organizacje proekologiczne alarmują, że musimy się wreszcie obudzić, bo życie na Ziemi może nie przetrwać w perspektywie najbliższych kilkudziesięciu lat, jeśli nie podejmiemy odpowiednich kroków. Ochrona powietrza musi iść w parze z ochroną wód. Czysta, zdrowa woda należy się każdemu człowiekowi i każdy z nas powinien mieć do niej swobodny dostęp, bez względu na pochodzenie czy status urodzenia.
Jako jednostki możemy korzystać z wody ostrożniej, zmniejszając obciążenie środowiska i infrastruktury wodnej. Edukacja związana z racjonalnym wykorzystaniem wody przez jednostki jest bardzo potrzebna, ale przede wszystkim należy skupić się na optymalizacji zużycia wody w przemyśle.
- Z tego, co wiem, to Polska ma nawet mniejsze zasoby wody niż położony w Afryce Egipt.
- Nie trzeba aż tak daleko szukać. Jeśli chodzi o mapę hydrologiczną Europy, to tak naprawdę Polska jest na szarym końcu, bo jako kraj nie mamy zbyt wielu złóż wód podziemnych. Mamy to szczęście, że Kędzierzyn-Koźle położony jest na głównym zbiorniku wody podziemnej subniecki kędzierzyńsko-głubczyckiej, dzięki czemu mieszkańcom naszego miasta nie grozi deficyt wody.
Natomiast jeśli popatrzymy na pewne zjawiska globalnie, to należy podkreślić, że tylko 0,5% wody na Ziemi nadaje się do użytku i jest dostępną słodką wodą, a zmiany klimatyczne niebezpiecznie wpływają na te zasoby. W ciągu ostatnich dwudziestu lat zasoby wody na lądzie – w tym wilgotność gleby, śnieg i lód – spadały w tempie 1 cm rocznie, co ma poważne konsekwencje dla bezpieczeństwa wodnego. Zmiana klimatu, wzrost liczby ludności i rosnący niedobór wody będą wywierać presję na zaopatrzenie w żywność, ponieważ większość wykorzystywanej słodkiej wody, średnio około 72%, ma zastosowanie w rolnictwie.
Często obserwujemy nawalne deszcze, zadając sobie pytanie, jak to możliwe, że po takich ulewach jest nadal sucho. Otóż deszcz nawalny bardzo szybko spływa z terenu, na którym wystąpiły opady, i prawie wcale nie wnika do gleby. Więcej z niego strat niż pożytku. Natomiast przy łagodnych opadach ten deszcz ma czas na to, aby wsiąknąć w podłoże. Na skutek zmian klimatycznych zaczęły zanikać miarodajne opady na rzecz krótkotrwałych nawałnic. Pojawiły się okresy dość głębokiej suszy, objawiające się nawet wielotygodniowymi przerwami w opadach deszczu i stąd te problemy.
- To piątkowe spotkanie chyba nie przez przypadek odbyło się w "Wodnym oKKu", gdzie poczyniono pewne działania związane z oszczędzaniem wody. Już w maju 2022 roku przystąpiono tam po raz pierwszy do opróżniania niecki zewnętrznego basenu rekreacyjnego z wody pozostałej z poprzedniego sezonu. Po wykonaniu analiz ok. 600 m3 wody, zamiast trafić do kanalizacji, wykorzystano do nawadniania terenów zielonych, co pozwoliło zaoszczędzić ok. 5000 zł na opłatach za odbiór ścieków. I te praktyki w "Wodnym oKKu" są od tamtego czasu kontynuowane do dziś.
- "Wodne oKKo" posiada zawrócony obieg wody, którą ostatecznie wykorzystuje do podlewania terenów zielonych. Natomiast nasza akcja związana z obchodami Światowego Dnia Wody właśnie w tym miejscu wynika z tego, że my, jako MWiK, nieustannie zachęcamy do picia kranówki i w tym roku postanowiliśmy zaopatrzyć obiekty należące do kędzierzyńsko-kozielskiego MOSiR-u w cztery stacje do picia wody bezpośrednio z kranu. Woda będzie dostępna dla wszystkich odwiedzających te miejsca, a mianowicie na basenie i w strefie saun "Wodnego oKKa", na pływalni przy al. Jana Pawła II, jak również w obiekcie na os. Kuźniczka.
- Pani prezes, wielokrotnie podkreśla pani fakt, że nasza woda jest bardzo wysokiej jakości.
- Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Kędzierzynie-Koźlu nadzór nad jakością wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi powierza laboratoriom spełniającym wszelkie ku temu niezbędne wymogi. Niezależnie od zlecanych przez przedsiębiorstwo badań wody państwowy powiatowy inspektor sanitarny wykonuje własne badania kontrolne jakości wody na terenie gminy Kędzierzyn-Koźle. Nasza kranówka jest po prostu bezpieczna, smaczna i zdrowa. Co ważne, zdecydowanie tańsza niż mineralna woda butelkowana, której cena wynosi średnio ok. 1,10 zł za litr, natomiast cena 1 litra naszej kranówki kosztuje mniej niż 1 gr. Jest ona zawsze świeża i chłodna. W ten sposób ograniczamy też gromadzenie opakowań plastikowych. Osobiście piję wodę z kranu od wielu lat i zachęcam do tego również pracowników naszej spółki. Są dwie grupy: albo tacy, którzy już się do niej przekonali, albo tacy, którzy przekonają się do niej niebawem.
- Co istotne, nie zamykacie się na mieszkańców, szczególnie tych najmłodszych. Krótko mówiąc, nie macie nic do ukrycia.
- W zeszłym roku w ramach wycieczek edukacyjnych zapraszaliśmy do siebie klasy zainteresowane odwiedzinami naszej stacji uzdatniania wody przy ul. Dunikowskiego czy oczyszczalni ścieków na ul. Gliwickiej w celu poznania procesu uzdatniania wody i oczyszczania ścieków. Nadal bardzo serdecznie zapraszamy i prosimy o kontakt z naszą spółką w celu umówienia się na takie odwiedziny z poszczególnymi grupami zorganizowanymi, by uczniowie mogli zobaczyć, jak przebiegają te procesy technologiczne.
- Zapytam jeszcze o zrealizowane i zaplanowane w najbliższej perspektywie czasowej inwestycje.
- Z racji, że unijne środki, które mogłyby nam pomóc w realizacji wielkich inwestycji, były wstrzymane, więc radziliśmy sobie, wykorzystując w tym celu środki własne spółki. W dwóch miejscach wybudowaliśmy farmy fotowoltaiczne w celu zmniejszenia kosztów związanych z zakupem energii elektrycznej. Zaczęły one funkcjonować od początku tego roku. Na terenie oczyszczalni ścieków funkcjonują dwie farmy, każda po 50 kilowatów, gdzie wyprodukowana energia będzie zużywana w sposób ciągły w procesie technologicznym. Na terenie zakładu uzdatniania wody na Dunikowskiego również znajdują się dwie farmy po 50 kilowatów każda. Także do użytku bieżącego. To dobra decyzja, mając w perspektywie rosnące koszty zakupu energii elektrycznej. Wymieniliśmy również na terenie tych obiektów oświetlenie na energooszczędne ledowe. To również przyczynia się do oszczędności w zużyciu energii.
Obecnie jesteśmy na etapie budowy kanalizacji sanitarnej i sieci wodociągowej na ul. Astrów. Tam powstaje nowe osiedle, zatem wychodzimy naprzeciw oczekiwaniom odbiorców. Inwestycja jest w toku.
Ponadto jesteśmy na etapie modernizacji i przebudowy węzła na magistrali wodociągowej relacji Kłodnica – Kędzierzyn. Temat ważny, ponieważ tamtędy odbywa się główny tranzyt wody do Kędzierzyna. Następnie jesteśmy w trakcie projektowania kanalizacji sanitarnej w ul. Widokowej na os. Cisowa oraz ul. Księdza Dutki na os. Koźle Rogi.
- A co z naszą oczyszczalnią?
- Z racji, że rozbudowa naszej oczyszczalnia ścieków przeprowadzona została 25 lat temu, wymaga ona szczególnej dbałości w zakresie właściwego prowadzenia procesu technologicznego. Dlatego postanowiliśmy zamontować urządzenia do płukania i odwadniania piasku i odpadów, które powstają podczas wstępnego oczyszczania ścieków w części mechanicznej obiektu, co sprawi, że ilość tych odpadów będzie mniejsza i zyskają one na jakości. Oczyszczalnia pierwszą rozbudowę przechodziła w latach 1996-1999 roku i ucierpiała mocno podczas ówczesnej powodzi. Kolejna modernizacja prowadzona była w latach 2006-2011 i również w jej trakcie wystąpiła powódź, zalewając całkowicie obiekt, ale mimo to modernizację udało się sfinalizować. Obiekt spełnia obecnie wszystkie surowe wymagania, jeśli chodzi o jakość ścieków po oczyszczeniu, jednak wymaga bieżących remontów i modernizacji, które są systematycznie prowadzone.
Na bieżąco modernizujemy i wymieniamy wodociągowe sieci azbestowo-cementowe w tych miejscach, gdzie gmina planuje remonty poszczególnych dróg, aby kompleksowo przeprowadzić wszystkie prace i nie generować w przyszłości dodatkowych kosztów. Obecnie wymieniamy też przyłącza wodociągowe, głównie na os. Kuźniczka.
Finalizujemy również zadanie związane z budową nowego ujęcia wody. W zeszłym roku wykonaliśmy nowy odwiert przyszłej studni na wyspie w Koźlu, która będzie zasilać stację uzdatniania wody przy ul. Dunikowskiego. Istniejące ujęcie straciło już wydajność w związku z tym, że istnieje od ponad 40 lat. Dlatego, w trosce o zabezpieczenie ciągłych dostaw wody, podjęliśmy decyzję, że będziemy budować nowe ujęcie i w tym roku uruchomimy nową studnię głębinową.
Najważniejsze zadania na terenie miasta mamy zrealizowane, ale powstają nowe osiedla, więc staramy się rozbudowywać sieci wod.-kan. Poza tym musimy na bieżąco dbać o istniejącą infrastrukturę. Są to typowe prace eksploatacyjne związane z płukaniem sieci wodociągowej, czyszczeniem kanalizacji, naprawą i remontami studni kanalizacyjnych, czyszczeniem przepompowni. Tych prac jest naprawdę bardzo dużo. Przy okazji chciałabym prosić mieszkańców, by zwracali uwagę na to, co wrzucają do toalety, i żeby absolutnie nie wyrzucali mokrych chusteczek czy patyczków do uszu, ponieważ niszczą one bardzo nasze pompy. Na każdym opakowaniu tych produktów znajdują się informacje, iż należy je wyrzucać do śmietnika. Wszystkie prace związane chociażby z remontami pomp znacząco zwiększają koszty eksploatacji tych urządzeń.
- Czego pani życzyć z okazji Światowego Dnia Wody?
- Aby nasz podziemny rezerwuar wody się nie kurczył i aby nam tego dobra nigdy nie zabrakło, a z całą resztą sobie poradzimy, gdyż mam przyjemność pracować z zaangażowanym i doświadczonym zespołem pracowników, za co bardzo całej załodze dziękuję.
Rozmawiał Andrzej KOPACKI
Napisz komentarz
Komentarze