Reklama
poniedziałek, 4 listopada 2024 23:17
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama

O słowackim Leonardo da Vinci, który był komendantem twierdzy Koźle

Samuel Mikovíni był matematykiem, inżynierem, geodetą i kartografem. Nazywany przez historyków „słowackim Leonardo da Vinci”. Ten wielki uczony jest autorem pierwszego znanego widoku twierdzy w Koźlu.
O słowackim Leonardo da Vinci, który był komendantem twierdzy Koźle
Widok miasta i obwałowań Koźla z 1745 roku

Samuel Mikovíni studiował na uniwersytecie w Norymberdze, w Aldorfie oraz Jenie, gdzie w roku 1723 otrzymał tytuł geodety-inżyniera. Studiował również kartografię w Wojskowej Akademii w Wiedniu. W 1725 roku przeniósł się do Bratysławy, gdzie objął urząd inżyniera-matematyka bratysławskiej żupy. Podczas swojej pracy poświęcał się głównie organizacji i zabezpieczaniu miasta przed powodziami ze strony często wylewającego Dunaju.

Był również autorem map terenu całych Węgier, które weszły w skład dzieła autorstwa Mateja Beli pt. „Notitia Hungariae novae historico geografica”. Jego zadaniem było odnalezienie i poprawienie błędów znajdujących się na starszych mapach Węgier oraz sporządzenie nowych, dokładniejszych, które opracował według własnej, innowacyjnej metody. Wykorzystywane one były nie tylko w celach wojskowych, ale też gospodarczych.

Jako znakomity znawca słowackich terenów i świetny kartograf, w sierpniu 1744 roku Samuel został poproszony przez cesarzową Marię Teresę o opinię w sprawie zagadnień bezpieczeństwa granicy morawsko-słowackiej. Przedstawił plan obrony państwa przed zakusami króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego. Został on zaakceptowany bez żadnych zastrzeżeń, a autor otrzymał nominację na inżyniera wojskowego i stopień majora.

Od września 1744 roku rozpoczął pracę i dołączył do korpusu Franciszka Esterházego, z którym wyruszył w kierunku Śląska. Gdy na początku 1745 roku znalazł się w Raciborzu, wojska węgierskie dostały zadanie zdobycia twierdzy Koźle. Na naradzie dowództwa obecny był również kartograf, który odegrał decydującą rolę w przygotowaniu ataku. Dzięki informacjom szpiega atak został tak dobrze przygotowany, że oddział austriacko-węgierski w ponad godzinę zajął miasto.

Po zdobyciu Koźla Mikovíni, zostawszy komendantem twierdzy, otrzymał zadanie przeprowadzenia niezbędnych prac w celu podniesienia jej wartości bojowej. W krótkim czasie, od maja do sierpnia 1745 roku, wzmocnił obwałowania reduty, dokończył budowę drogi zamkniętej, uzupełnił brakujące palisady przy fosie okalającej twierdzę, a przede wszystkim dokończył budowę rawelinów w narożach Luizy i Fryderyka. Zakończył też prace inżynierskie na przyczółku mostowym. Samuelowi udało się sfinalizować wcześniejsze, wstrzymane podczas wojny, roboty inżynierów pruskich, co zważywszy na krótki okres, trzeba uznać za duży wysiłek organizacyjny i finansowy, nie wspominając o kunszcie inżynierskim Mikovíniego.

Wykorzystując swoją wiedzę i zdolności kartograficzne, Słowak sporządził plan Koźla i fortyfikacji. Przedstawia on rys sytuacyjny szturmu z maja 1745 roku oraz rozplanowanie wojsk pruskich i kierunki ostrzału artyleryjskiego z sierpnia tego samego roku. W dolnej części wyrysował również profil rzeki i jej brzegów. Najciekawszą jego częścią jest weduta umieszczona w dolnej części planu. Mikovíni jego kreślenie zakończył zapewne wkrótce po opuszczeniu twierdzy, tj. po 6 września 1745 roku. Jego doświadczenie w kierowaniu pracami fortyfikacyjnymi oraz doświadczenie i wiedza, jaką posiadał, spowodowały odtworzenie z detalami wizerunku miasta.

Na planie zostały ujęte fortyfikacje ziemne wraz z systemem palisad, fosy, koszary oraz wszystkie ważniejsze budynki użyteczności publicznej: zamek, ratusz, bramy miejskie, kościoły. Dzięki dużej dokładności możemy zobaczyć, jak wyglądało Koźle w połowie XVIII wieku.

Biorąc pod uwagę, że nie zachowały się plany projektodawcy twierdzy w Koźlu – Corneliusa von Wallrawe, praca Mikovíniego jest najstarszym, zachowanym po dziś dzień, wizerunkiem twierdzy kozielskiej. Na podstawie weduty sporządzonej przez tego genialnego kartografa zostały opracowane późniejsze wizerunki miasta, co podaje w wątpliwość, czy ich autorzy w ogóle byli w Koźlu. Również austriaccy inżynierowie wojskowi przez cały XVIII i XIX wiek opierali swoją wiedzę na temat fortecy właśnie na podstawie pracy Samuela Mikovíniego.


Szkic twierdzy Koźle z 1745 roku

Szkic twierdzy Koźle z 1745 roku

Grafika przedstawiająca Mikoviniego podczas pracy nad mapą Węgier

Grafika przedstawiająca Mikoviniego podczas pracy nad mapą Węgier

Projekt studyjny twierdzy w Koźlu z XVIII wieku

Projekt studyjny twierdzy w Koźlu z XVIII wieku

Popiersie Samuela Mikovíniego

Popiersie Samuela Mikovíniego

Słowacka moneta okolicznościowa

Słowacka moneta okolicznościowa

Prawdopodobnie autoportret Samuela Mikovíniego

Prawdopodobnie autoportret Samuela Mikovíniego


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz
Komentarze
Pikuś 11.09.2022 07:55
wrzesień 2022r twierdzę Koźle zdobywają oddziały komarów. Dzielni mieszkańcy bronią się jak mogą. Niestety pani komendant jest w tej sytuacji bezradna i uciekła do wieży obronnej w Azotach....

Reklama
Ostatnie komentarze
Autor komentarza: KoźlaninTreść komentarza: Co wy promujecie ?Data dodania komentarza: 4.11.2024, 21:53Źródło komentarza: Julia Konik-Rańda: romskie serce i muzyczna pasja w "The Voice of Poland"Autor komentarza: Cała PrawdaTreść komentarza: NIE dla elektryków ! Nawet bogatsza jednostka komunikacji miejskiej MZA W-wa nie kupuje aż tyle elektryków tylko wciąż pojazdy z silnikiem spalinowym. To jest spisek UE przeciw Polsce.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 21:52Źródło komentarza: Urząd Miasta chce poznać zdanie mieszkańców na temat autobusów zeroemisyjnych w Kędzierzynie-KoźluAutor komentarza: MatiTreść komentarza: My z sąsiadem Leszkiem, też mamy wspólne usługi i zakupy i dyrektora nie mamy.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 20:25Źródło komentarza: Mariusz Wiśniewski nowym dyrektorem Powiatowego Centrum Usług WspólnychAutor komentarza: Ruchu, taki lepszy Ryszard.Treść komentarza: Z kim skoligacony? Ja Riczi chciałbym wiedzieć, by mieć pewność, że nie zachodzi podejrzenie o nepotyzm. My w PiS zawsze się tym brzydzimy, zawsze negujemy takie praktyki.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 17:32Źródło komentarza: Mariusz Wiśniewski nowym dyrektorem Powiatowego Centrum Usług Wspólnych A Autor komentarza: HansTreść komentarza: "Biedny" Niemiec rozpoczął wojnę, a potem uciekał, bo tyle krzywd zdążył w parę lat wyrządzić, że dobrze wiedział, iż wreszcie dosięgnie go ręka sprawiedliwości. Ale i tak zdążył wywieźć kilkadziesiąt pociągów zagrabionych dzieł sztuki, złota i innych kosztowności, których do dziś nie oddał okradzionym narodom. Smutna prawda...Data dodania komentarza: 4.11.2024, 17:05Źródło komentarza: Archeologiczna ciekawostka, czyli kozielskie czółno i toporki neolityczne. ZDJĘCIAAutor komentarza: stawikTreść komentarza: Muszą dojechać, przecież nie będą targać tych skrzynek z piwem z parkingu.Data dodania komentarza: 4.11.2024, 14:05Źródło komentarza: Zdrowe Morsy Dębowa Kędzierzyn-Koźle zainaugurowały sezon. ZDJĘCIA
Reklama
zachmurzenie małe

Temperatura: 5°CMiasto: Kędzierzyn-Koźle

Ciśnienie: 1032 hPa
Wiatr: 6 km/h

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama