Reklama
poniedziałek, 25 listopada 2024 07:08
Reklama
Reklama
Reklama

O słowackim Leonardo da Vinci, który był komendantem twierdzy Koźle

Samuel Mikovíni był matematykiem, inżynierem, geodetą i kartografem. Nazywany przez historyków „słowackim Leonardo da Vinci”. Ten wielki uczony jest autorem pierwszego znanego widoku twierdzy w Koźlu.
O słowackim Leonardo da Vinci, który był komendantem twierdzy Koźle
Widok miasta i obwałowań Koźla z 1745 roku

Samuel Mikovíni studiował na uniwersytecie w Norymberdze, w Aldorfie oraz Jenie, gdzie w roku 1723 otrzymał tytuł geodety-inżyniera. Studiował również kartografię w Wojskowej Akademii w Wiedniu. W 1725 roku przeniósł się do Bratysławy, gdzie objął urząd inżyniera-matematyka bratysławskiej żupy. Podczas swojej pracy poświęcał się głównie organizacji i zabezpieczaniu miasta przed powodziami ze strony często wylewającego Dunaju.

Był również autorem map terenu całych Węgier, które weszły w skład dzieła autorstwa Mateja Beli pt. „Notitia Hungariae novae historico geografica”. Jego zadaniem było odnalezienie i poprawienie błędów znajdujących się na starszych mapach Węgier oraz sporządzenie nowych, dokładniejszych, które opracował według własnej, innowacyjnej metody. Wykorzystywane one były nie tylko w celach wojskowych, ale też gospodarczych.

Jako znakomity znawca słowackich terenów i świetny kartograf, w sierpniu 1744 roku Samuel został poproszony przez cesarzową Marię Teresę o opinię w sprawie zagadnień bezpieczeństwa granicy morawsko-słowackiej. Przedstawił plan obrony państwa przed zakusami króla pruskiego Fryderyka II Wielkiego. Został on zaakceptowany bez żadnych zastrzeżeń, a autor otrzymał nominację na inżyniera wojskowego i stopień majora.

Od września 1744 roku rozpoczął pracę i dołączył do korpusu Franciszka Esterházego, z którym wyruszył w kierunku Śląska. Gdy na początku 1745 roku znalazł się w Raciborzu, wojska węgierskie dostały zadanie zdobycia twierdzy Koźle. Na naradzie dowództwa obecny był również kartograf, który odegrał decydującą rolę w przygotowaniu ataku. Dzięki informacjom szpiega atak został tak dobrze przygotowany, że oddział austriacko-węgierski w ponad godzinę zajął miasto.

Po zdobyciu Koźla Mikovíni, zostawszy komendantem twierdzy, otrzymał zadanie przeprowadzenia niezbędnych prac w celu podniesienia jej wartości bojowej. W krótkim czasie, od maja do sierpnia 1745 roku, wzmocnił obwałowania reduty, dokończył budowę drogi zamkniętej, uzupełnił brakujące palisady przy fosie okalającej twierdzę, a przede wszystkim dokończył budowę rawelinów w narożach Luizy i Fryderyka. Zakończył też prace inżynierskie na przyczółku mostowym. Samuelowi udało się sfinalizować wcześniejsze, wstrzymane podczas wojny, roboty inżynierów pruskich, co zważywszy na krótki okres, trzeba uznać za duży wysiłek organizacyjny i finansowy, nie wspominając o kunszcie inżynierskim Mikovíniego.

Wykorzystując swoją wiedzę i zdolności kartograficzne, Słowak sporządził plan Koźla i fortyfikacji. Przedstawia on rys sytuacyjny szturmu z maja 1745 roku oraz rozplanowanie wojsk pruskich i kierunki ostrzału artyleryjskiego z sierpnia tego samego roku. W dolnej części wyrysował również profil rzeki i jej brzegów. Najciekawszą jego częścią jest weduta umieszczona w dolnej części planu. Mikovíni jego kreślenie zakończył zapewne wkrótce po opuszczeniu twierdzy, tj. po 6 września 1745 roku. Jego doświadczenie w kierowaniu pracami fortyfikacyjnymi oraz doświadczenie i wiedza, jaką posiadał, spowodowały odtworzenie z detalami wizerunku miasta.

Na planie zostały ujęte fortyfikacje ziemne wraz z systemem palisad, fosy, koszary oraz wszystkie ważniejsze budynki użyteczności publicznej: zamek, ratusz, bramy miejskie, kościoły. Dzięki dużej dokładności możemy zobaczyć, jak wyglądało Koźle w połowie XVIII wieku.

Biorąc pod uwagę, że nie zachowały się plany projektodawcy twierdzy w Koźlu – Corneliusa von Wallrawe, praca Mikovíniego jest najstarszym, zachowanym po dziś dzień, wizerunkiem twierdzy kozielskiej. Na podstawie weduty sporządzonej przez tego genialnego kartografa zostały opracowane późniejsze wizerunki miasta, co podaje w wątpliwość, czy ich autorzy w ogóle byli w Koźlu. Również austriaccy inżynierowie wojskowi przez cały XVIII i XIX wiek opierali swoją wiedzę na temat fortecy właśnie na podstawie pracy Samuela Mikovíniego.


Szkic twierdzy Koźle z 1745 roku

Szkic twierdzy Koźle z 1745 roku

Grafika przedstawiająca Mikoviniego podczas pracy nad mapą Węgier

Grafika przedstawiająca Mikoviniego podczas pracy nad mapą Węgier

Projekt studyjny twierdzy w Koźlu z XVIII wieku

Projekt studyjny twierdzy w Koźlu z XVIII wieku

Popiersie Samuela Mikovíniego

Popiersie Samuela Mikovíniego

Słowacka moneta okolicznościowa

Słowacka moneta okolicznościowa

Prawdopodobnie autoportret Samuela Mikovíniego

Prawdopodobnie autoportret Samuela Mikovíniego


Podziel się
Oceń

Napisz komentarz

Komentarze

Pikuś 11.09.2022 07:55
wrzesień 2022r twierdzę Koźle zdobywają oddziały komarów. Dzielni mieszkańcy bronią się jak mogą. Niestety pani komendant jest w tej sytuacji bezradna i uciekła do wieży obronnej w Azotach....

Ostatnie komentarze
Autor komentarza: marekTreść komentarza: Co tu dużo mówić, ochrona w tym sklepie inteligencją nie grzeszy a kasjerki są bardzo niemiłe dla klientów i wynoszą towar dla znajomych - ten, który w promocyjnych cenach ma trafić do klientów. Ponowie poczuli, że mają władzę. Powinni stracić robotę po tym co zrobili. Personel też do wymiany, tylko kilka Pań tam jest miłychData dodania komentarza: 25.11.2024, 00:17Źródło komentarza: Policja wezwana do klienta, który nie zapłacił za reklamówkę. Sieć przeprasza i daje 10 zł na zakupyAutor komentarza: gibaTreść komentarza: Co tam musztarda, kiełbasa jest ważniejsza. A jak nasi słabo skaczą, to i tak nic nie smakuje.Data dodania komentarza: 24.11.2024, 23:42Źródło komentarza: Co wspólnego z Pawłowiczkami ma musztarda sarepska? Poznajcie historię Braci Morawskich - HerrnhutówAutor komentarza: Wysoki brunetTreść komentarza: 0,038 jeśli już, a ważniejsza to ekipa wykonująca ocieplenie, po termowizji nie było żadnych uwag do wykonawcyData dodania komentarza: 24.11.2024, 21:08Źródło komentarza: Jaką grubość styropianu wybrać na ocieplenie domu?Autor komentarza: tyTreść komentarza: Nie wolno zostawiać. Zabrać do pomieszczenia, dać pić, jeść, a potem grabie czy miotłę do ręki, liści sporo, śnieg jest. A może straż miejska czy policja pochodzą, popatrzą?Data dodania komentarza: 24.11.2024, 17:53Źródło komentarza: Nie bądź obojętny na osoby zagrożone wychłodzeniem. Gdzie po pomoc?Autor komentarza: MarcinTreść komentarza: Grubość styropianu nie znaczy że będzie ciepło nikt nie pamięta o lambdzieData dodania komentarza: 24.11.2024, 16:02Źródło komentarza: Jaką grubość styropianu wybrać na ocieplenie domu?Autor komentarza: olaTreść komentarza: Lepiej się sam lecz, bo coś twoje tabletki nie działająData dodania komentarza: 24.11.2024, 16:02Źródło komentarza: Dziękujemy za dar krwi. Uroczysta msza i mobilny punkt na Osiedlu Piastów. ZDJĘCIA
Reklama
zachmurzenie duże

Temperatura: 6°C Miasto: Kędzierzyn-Koźle

Ciśnienie: 1021 hPa
Wiatr: 23 km/h

Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama
Reklama Moja Gazetka - strona główna