Perspektywa inflacji na poziome 10-15 proc. przeraża dziś ekonomistów, przedsiębiorców i gospodarstwa domowe. Ale w historii Polski bywało o wiele gorzej. Hiperinflacja dotknęła nasz kraj dwukrotnie. Pierwszy raz w latach 20. XX wieku, czyli wkrótce po odzyskaniu niepodległości. Drugi raz na przełomie lat 80. i 90. XX wieku.
Po II wojnie światowej najwyższa inflacja w Polsce notowana była w okresie transformacji w latach 90. W tym czasie ceny rosły w tempie ponad 1000 proc. rok do roku, osiągając maksymalny odczyt 1183,1 proc. w lutym 1990 roku.
Poniżej zdjęcie na którym widać dwie metki z cenami. Pierwsza z lewej przypisana jest do męskiej kurtki skórzanej w cenie 43 650 zł wyprodukowanej w 1986 roku przez Łódzkie Zakłady Przemysłu Skórzanego „Skogar”. Druga metka dotyczy ręcznika bawełnianego w cenie 11 350 zł wyprodukowanego w 1989 roku przez Zakłady Przemysłu Bawełnianego „Piast” w Głuszycy.
Foto: ANKO
Obecne realia
Ostatnio Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD) podała, że średnia inflacja zrzeszonych krajów w marcu 2022 roku wyniosła 8,8 procent rok do roku. Polska znalazła się powyżej średniej ze wzrostem cen towarów i usług na poziomie 11 procent.
W lutym 2022 roku średnia inflacja państw OECD wyniosła 7,8 proc. rdr, a w marcu 2021 roku było to zaledwie 2,4 proc. Organizacja w najnowszym komunikacie podkreśliła, że jest największy wzrost od października 1988 roku. Około jedna piąta krajów OECD odnotowała dwucyfrową inflację, z najwyższym wskaźnikiem w Turcji - 61,1 proc. rdr.
W zestawieniu OECD Polska znalazła się na 6. miejscu - wyższa inflacja była odpowiednio w: Turcji, Litwie (15,7 proc.), Estonii (15,2 proc.), Czechach (12,7 proc.) i Łotwie (11,5 proc.).
Inflacja cen energii w OECD wzrosła w marcu do 33,7 proc. rok do roku z 26,6 proc. w lutym. To najwyższy wzrost wskaźnika od maja 1980 roku. Po wyłączeniu żywności i energii inflacja w marcu wzrosła do 5,9 proc. rok do roku (w lutym było to 5,6 proc.).
W krajach G20 wzrost cen wyniósł w marcu 2022 r. 7,9 proc. rdr w porównaniu z 6,8 proc. rdr w lutym 2022 r.
Ze wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) wynika, że inflacja w kwietniu wyniosła 12,3 procent. To najwyższy wzrost od maja 1998 roku, kiedy inflacja wynosiła 13,3 proc. Dla porównania, inflacja w Polsce w marcu 2022 roku wyniosła 11,0 procent rok do roku.
To była hiperinflacja!
Jak podaje Wikipedia, od 1918 do 1923 r. Polska borykała się z nadmiernym deficytem budżetowym, sięgającym 155% PKB w 1921 r. i 94% w 1922 r., napędzającym inflację. Na początku 1923 r. inflacja obowiązującej wówczas w Polsce waluty - marki polskiej (skrót: mkp) - nabrała rozpędu: kurs jej spadł z 9 mkp za 1 dolara amerykańskiego w 1918 r. do 6 375 000 mkp za dolara pod koniec 1923 r.
W tym samym czasie, co pierwsza hiperinflacja w Polsce, zjawisko to, na znacznie większą skalę, dotknęło Niemcy.
Poniżej kurs jednego funta brytyjskiego w markach:
- lipiec 1914 – 20,4
- styczeń 1919 – 43,3
- styczeń 1920 – 314,9
- styczeń 1921 – 315,4
- styczeń 1922 – 932,1
- styczeń 1923 – 87 343,9
- lipiec 1923 – 1 717 582,9
- sierpień 1923 – 22 455 411
- wrzesień 1923 – 480 459 000
- październik 1923 – 122 764 600 000
- listopad 1923 – 20 142 000 000 000
Poniżej cena funta chleba w Niemczech w markach:
- 1918 – 0,63
- styczeń 1923 – 250
- lipiec 1923 – 3465
- wrzesień 1923 – 1 512 000
- listopad 1923 – 201 000 000 000
Poniższych nominałów nie trzeba nawet komentować, ale warto przynajmniej zobaczyć stare banknoty.
Napisz komentarz
Komentarze