Dziedziczenie ustawowe ma miejsce, kiedy spadkodawca nie pozostawił po sobie testamentu. W takiej sytuacji nie jest możliwe zakwestionowanie reguły dziedziczenia, wynikającej z ustawy. W Polsce około 90% spraw spadkowych dotyczy ustalenia kręgu spadkobierców. To, w jakich częściach dziedziczyć będą najbliższe osoby spadkodawcy lub inne podmioty ustala się na podstawie wytycznych kodeksu cywilnego. W praktyce zdarza się, że nie zawsze zgadza się z to wolą spadkodawcy. Zasady ustawowego dziedziczenia są inne, jeśli spadkodawca zmarł (mowa wtedy o otwarciu spadku) przed 28 czerwca 2009 roku i po tej dacie. Jeśli chcesz wiedzieć więcej na temat tego, jak przebiega dziedziczenie ustawowe, zapoznaj się z informacjami, które prezentujemy poniżej. W tekście znajdziesz wyjaśnienie wszystkich wątpliwości, które mogą dotyczyć tego tematu.
1. Dziedziczenie ustawowe
2. Dziedziczenie ustawowe a dziedziczenie testamentowe
3. Dziedziczenie ustawowe spadkobierców z pierwszej grupy
4. Kolejność dziedziczenia ustawowego – jaki jest porządek dziedziczenia?
Dziedziczenie ustawowe
Polskie prawo dopuszcza możliwość dziedziczenia na podstawie ustawy albo na podstawie testamentu. Pierwsza sytuacja, która jest bardzo powszechna, ma miejsce, kiedy spadkodawca nie pozostawi testamentu. Ale nie tylko wówczas. Do dziedziczenia ustawowego dochodzi również w sytuacji, kiedy testament jest nieważny lub wszyscy powołani do dziedziczenia odrzucą spadek. Może się także okazać, że nie będą mogli dziedziczyć. Wiele osób nie sporządza testamentu i nie przywiązuje dużej wagi do dalszego losu swojego majątku. Z innej strony duże grono zgadza się z proceduralną kolejnością dziedziczenia, przewidzianą ustawowo i z tego względu nie widzi sensu tworzenia dodatkowego dokumentu. Reguły dziedziczenia są oparte o bliskie relacje rodzinnego. Niezależnie od opinii, warto wiedzieć, jak wygląda ten ustawowy porządek, a następnie przeanalizować różne rozwiązania.
Dziedziczenie ustawowe a dziedziczenie testamentowe
Jak wygląda kwestia dziedziczenia ustawowego w porównaniu do testamentowego? Pierwszeństwo nad postanowieniami ustawy ma spisany testament. Dokument ten zawiera ostatnią wolę spadkodawcy, dotyczącą podziału jego majątku. Odbiorcą testamentu może być małżonka spadkodawcy lub małżonek, dzieci, ale także rodzeństwo spadkodawcy i dziadkowie spadkodawcy. Wolą sporządzającego testament może być też to, że w podziale majątku wezmą udział dzieci małżonka spadkodawcy lub dalsi zstępni spadkodawcy. Często to okazuje się dopiero w chwili otwarcia spadku. Testament daje z pewnością narzędzie do modyfikowania ustawowej kolejności dziedziczenia. Nie ma żadnych ograniczeń co do tego, kto będzie powołany do dziedziczenia w chwili otwarcia spadku. Ma znaczenie oczywiście to, ile osób dożyło otwarcia spadku, udział w jego podziale może być różny, według woli osoby sporządzającej testament. Jednak w sytuacji, kiedy nie ma testamentu, krąg spadkobierców ustalany jest na podstawie przepisów kodeksu cywilnego przez sąd lub notariusza.
Dziedziczenie ustawowe spadkobierców z pierwszej grupy
Jak zatem wygląda dziedziczenie ustawowe spadkobierców z pierwszej grupy? Na mocy ustawy w pierwszej kolejności do dziedziczenia powoływane są dzieci spadkodawcy i jego małżonek. Wyjątkiem jest sytuacja, kiedy małżonek został wyłączony z procesu dziedziczenia na mocy orzeczenia sądu. Jednak w standardowej sytuacji osoby te dziedziczą w równych częściach, z zastrzeżeniem, że spadek przypada małżonkowi w nie mniejszej niż 1/4 części całości majątku. W razie niedoczekania przez małżonka otwarcia spadku, udział spadkowy, który by mu przypadał, spada w całości na dzieci. W momencie, kiedy dziecko spadkodawcy nie dożyło otwarcia spadku, ten przypada w udziale jego dzieciom w równych częściach. Tak samo wygląda sytuacja w przypadku prawnuków i praprawnuków, którzy są dalszymi zstępnymi. Zasadę stosuje się tak samo w odniesieniu do przysposobionych dzieci i wnuków.
Kolejność dziedziczenia ustawowego – jaki jest porządek dziedziczenia?
Zastanawiasz się, jak wygląda kolejność dziedziczenia ustawowego? Kiedy spadek przypada skarbowi państwa? Kiedy trafia do rodzeństwa spadkodawcy, a kiedy do zstępnych rodzeństwa spadkodawcy? Jest to dokładnie opisane w kodeksie cywilnym. Skomplikowane przepisy można przedstawić w dość zrozumiały sposób. W celu ustalenia, kto dziedziczy spadek, trzeba dokładnie prześledzić następujące po sobie grupy dziedziczenia ustawowego. Kolejność prezentuje się następująco:
- pierwsza grupa: małżonek i dzieci,
- druga grupa: małżonek i rodzice,
- trzecia grupa: małżonek i rodzeństwo,
- czwarta grupa: dziadkowie,
- piąta grupa: pasierbowie,
- szósta grupa: gmina i skarb państwa.
Jeśli ta kolejność okazuje się nieakceptowalna, można pomyśleć o sporządzeniu testamentu. Warto pamiętać, że dostępne są różne opcje i rozwiązania. Do powstania artykułu wykorzystano informacje o dziedziczeniu z: https://zachowek.biz.pl/dziedziczenie-ustawowe/.
Napisz komentarz
Komentarze