Przed obecną sytuacją ostrzegaliśmy konsekwentnie przez wiele lat. Niestety mieliśmy rację, ale chyba w najczarniejszych snach nikt nie przypuszczał, że stanie się ona tak poważna.
Przypomnijmy, w Koźlu przy ul. Piastowskiej funkcjonuje kotłownia, korzystająca z gazu, czyli paliwa ekologicznego, choć coraz droższego. To właśnie gaz, z którego korzysta kozielska kotłownia odpowiada za znacząco wyższe stawki za ciepło, jakie płacą koźlanie w porównaniu z mieszkańcami kilku innych osiedli naszego miasta. Ta sama sytuacja dotyczy Blachowni, gdzie z błękitnego paliwa korzysta również tamtejsza osiedlowa kotłownia.
Wielkie kędzierzyńskie osiedla: Piastów, Śródmieście, Pogorzelec są w o tyle dobrej sytuacji, że kupują tańszą energię cieplną, wytwarzaną przez Grupę Azoty ZAK SA.
Jak wiadomo, w zeszłym roku prezydent RP podpisał ustawę przygotowaną w związku z trudną sytuacją energetyczną. Przewidywała ona między innymi obowiązkowe ograniczenie cen ciepła sieciowego przez wytwórców oraz dodatki dla gospodarstw domowych używających do ogrzewania drewna, pelletu, LPG czy oleju opałowego.
Ochrona odbiorców obejmuje sprzedaż ciepła dla gospodarstw domowych oraz wskazanych w ustawie podmiotów, m.in.: wspólnot mieszkaniowych, spółdzielni dostarczających ciepło do lokali mieszkalnych, placówek systemu ochrony zdrowia, systemu oświaty, szkolnictwa wyższego i nauki, żłobków, klubów dziecięcych, kościołów i związków wyznaniowych, placówek kulturalnych, straży pożarnych, pozarządowych organizacji pożytku publicznego i spółdzielni socjalnych.
Wraca 23% VAT na gaz
Zaproponowany przez ustawodawcę mechanizm cen sprzedaży ciepła z rekompensatą działa od 1 października 2022 do 30 kwietnia 2023 r., czyli w sezonie grzewczym. Rząd zamroził kosztem 30 mld zł ceny gazu dla gospodarstw domowych w 2023 roku, ale ustawa o cieple nie rozwiąże wszystkich problemów.
Pomimo tego, że w 2023 r. taryfy na gaz dla gospodarstw domowych zostały zamrożone na poziomie z 2022 roku, to jednak nie uda się uniknąć podwyżki cen gazu. Wymusił ją bowiem wzrost stawki VAT.
Przypomnijmy, stawka VAT na gaz obniżona została od 1 stycznia 2022 r. z 23 proc. na 8 proc., natomiast od 1 lutego 2022 r. do końca 2022 roku na 0 proc. Jednakże Komisja Europejska zaleciła Polsce przywrócenie VAT-u.
Pod naciskiem unijnych przepisów rząd musiał więc podnieść stawkę w 2023 r., ale minimalny poziom dopuszczany przez Brukselę wynosił 5 proc. Natomiast decyzją polskich władz, VAT na gaz wzrósł od razu do 23 proc.
Ludzkie dramaty
Ewa Kierońska mieszka w bloku należącym do RSM „Chemik” przy ul. Archimedesa 14. Jej mieszkanie liczy sobie 68 mkw., a miesięczny czynsz wynosi w tym przypadku 928 złotych (za 1 os.). Za centralne ogrzewanie pani Ewa płaci teraz 500 zł., czyli o 250 złotych więcej niż jeszcze w grudniu zeszłego roku.
- Praktycznie połowę całego czynszu pochłania zaliczka za centralne ogrzewanie. To są stawki za ogrzanie dużego domu, a nie mieszkania w bloku. Znam rodziny, które miesięcznie płacą za czynsz nawet po 1250 złotych i więcej. Oczywiście w najgorszej sytuacji są emeryci i renciści, którzy nie zwiążą teraz końca z końcem. Oni mają emeryturę po 1700 złotych, a niektórzy jeszcze mniej. Jak przyjdzie im zapłacić ponad tysiąc złotych za czynsz, to jak oni mają sobie poradzić - pyta pani Ewa. - Mam znajomą w Kędzierzynie, która posiada nawet większe mieszkanie spółdzielcze od mojego, a pomimo tego płaci za czynsz znacznie mniej niż ja, bo około 700 złotych.
W podobnej sytuacji jest pan Waldemar, również mieszkaniec bloku przy ul. Archimedesa 14 w Koźlu. Posiada on mieszkanie o powierzchni 60 mkw. Po podwyżkach miesięczny czynsz za jego lokum wynosi 1108 złotych (za 2 osoby), przy czym za samo centralne ogrzewanie płaci już 500 złotych.
- Mój kolega z osiedla Piastów dostał podwyżkę 20 groszy za metr kwadratowy. Przy 60 metrowym mieszkaniu ma wzrost stawki o 12 złotych. Jest zatem różnica między kwotą 12 zł, a grubo ponad 200 złotych prawda - nie kryje irytacji pan Waldek.
Pani Barbara z ulicy Stolarskiej w Koźlu za mieszkanie o powierzchni niespełna 52 mkw. płaci od 1 stycznia prawie 820 złotych (za 1 os.) z czego zaliczka na c.o. wynosi ponad 385 złotych miesięcznie.
W bloku spółdzielczym, przy ul Piastowskiej 87 podwyżki za centralne ogrzewanie również są astronomiczne.
Przykładowo za mieszkanie o pow. 46,73 mkw. lokatorzy jeszcze w zeszłym roku płacili po 210,29 zł miesięcznie za ogrzewanie, a od 1 stycznia br. opłata urosła do ponad 350 złotych, czyli o 140 zł. Tym samym miesięczny czynsz wzrósł z prawie 613 złotych do ponad 765 zł (za 1 os.).
Mieszkanka z ul. Piastowskiej 87 za mieszkanie o pow. 37,77 mkw. płaci obecnie ponad 917 zł miesięcznie (za 3 os.) z czego ponad 283 zł stanowi zaliczka na c.o. Również w tym przypadku wzrost wyniósł około 150 zł.
Jaka będzie zima?
- Problem w tym, że Ustawa o ograniczeniu cen ciepła obowiązuje tylko do końca kwietnia, a co potem - zastanawia się Wiesław Bryła, zastępcą prezesa Zarządu RSM „Chemik”, który przypomina, że w 2022 roku sezon grzewczy z uwagi na niskie temperatury trzeba było wydłużyć aż do maja.
W poprzednich latach niskie temperatury też sprawiały figle. Pod koniec maja 2020 roku temperatury w nocy spadły nawet do 6 stopni C, a w mieszkaniach zrobiło się zimno i wilgotno. Wielu mieszkańców Kędzierzyna-Koźla zaczęło dogrzewać się na własną rękę. Pojawiło się też sporo telefonów do zarządców nieruchomości z prośbą o przywrócenie miejskiego ogrzewania. MZEC szybko zareagował na prośby mieszkańców. Ze względu na wniosek największego odbiorcy ciepła, jakim jest RSM Chemik, od 26 maja 2020 r. MZEC wznowił dostawy ciepła.
Jak będzie w tym roku, trudno przewidzieć, ale do oszczędzania nikogo już przekonywać nie trzeba. Także przedsiębiorców.
- Mieliśmy już też telefony od najemców lokali użytkowych w budynkach mieszkalnych, które nie są objęte ustawowymi ulgami. I tam jest prawdziwa tragedia. Przedsiębiorcy płacą w tym momencie takie stawki, jakie lokatorzy mieszkań będą płacić, dopiero od 1 maja tego roku - zauważa Wiesław Bryła.
Nie tylko spółdzielnia
Ale podwyżki odczuli nie tylko mieszkańcy bloków spółdzielczych, bo z ciepła dostarczanego przez kozielską kotłownię korzystają też budynki wspólnotowe. Otóż niektóre kozielskie wspólnoty mieszkaniowe podniosły już czynsze swoim mieszkańcom. Inne przesuwają tę decyzję na późniejszy termin.
Przykładowo w budynku przy ul. Piastowskiej 22 w Koźlu, gdzie zarządcą jest Przedsiębiorstwo Usługowe RIM s.c. czynsz w mieszkaniu o powierzchni 76,39 mkw. wzrósł z 1100 zł (zaliczka na c.o. 443,06) do kwoty 1486,28 zł (zaliczka na c.o. 828,83 zł), czyli o prawie drugie tyle. Podwyżka wyniosła zatem 386,28 zł miesięcznie!
Sigma K.M sp.j. Przedsiębiorstwo eksploatacji i remontów obiektów budowlanych w Kędzierzynie-Koźlu wstrzymało się póki co z ogłoszeniem podwyżek w przypadku swoich nieruchomości położonych na terenie Koźla.
Jeśli te wzrosty nie nastąpiły teraz, to z pewnością nastąpią w późniejszym czasie. To zależy od tego, jak dany zarządca podchodzi do tematu. Można podnieść stawkę wcześniej, żeby nie było dużych niedopłat, lub ewentualnie zostawić to do kolejnego rozliczenia i dopiero wtedy podnieść te stawki - mówi reprezentująca Sigmę, Barbara Jurczyk. - Wszystko zależy od tego, jak wspólnota z danego budynku sobie to ustali. W większości naszych nieruchomości rozliczenia te przypadają na czerwiec. Zatem podwyżki są nieuniknione. Odbije się to cenowo na wszystkich, ale w naszym przypadku nieco później - dodaje nasza rozmówczyni.
Liczby nie kłamią
Taryfy za centralne ogrzewanie są wyższe od ubiegłorocznych o prawie 110 procent, zatem informacje o skali podwyżek, jakie mieszkańcy otrzymali jeszcze pod koniec 2022 roku faktycznie oddają tę skalę wzrostu cen.
Należy przypomnieć, że do końca zeszłego roku spółka MZEC Kędzierzyn-Koźle kupowała gaz za 170 zł za MWh, a od 1 stycznia 2023 roku już za 790 zł. za MWh. Jak przełożyło się to na cenę ciepła?
- Chciałabym przypomnieć, że 68,60 zł to była zeszłoroczna cena netto za 1 gigadżul, natomiast teraz mamy cenę 143 zł za 1 gigadżul, czyli odnotowaliśmy wzrost o 74,4 zł. Jakby nie liczyć, jest to o prawie 110 % więcej, nawet pomimo tego, że cena ta uwzględnia ustawową rekompensatę, którą objęte są lokale mieszkalne. Natomiast przedsiębiorcy w Koźlu i Blachowni, którzy nie są objęci tą rekompensatą, płacą teraz aż 284 zł za gigadżul. Lokale mieszkalne w tym te spółdzielcze z automatu zostały objęte rekompensatą, która obowiązywać ma do 30 kwietnia 2023 roku. Z tej formy wsparcia nie mogą natomiast skorzystać przedsiębiorcy - zauważa Jolanta Gądek-Rypel, prezes Zarządu Miejskiego Zakładu Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. w Kędzierzynie-Koźlu.
Okazuje się, że sytuacja mogła być jeszcze trudniejsza. MZEC unieważnił bowiem bardzo niekorzystny przetarg na gaz.
- Gdybyśmy podpisali umowę z PGNiG, to skala podwyżek byłaby jeszcze wyższa i Urząd Regulacji Energetyki nie zatwierdziłby nam tej taryfy, z uwagi na horrendalne stawki, które nam zaproponowano. Mieliśmy bardzo trudną sytuację, bo wpłynęła do nas tylko jedna oferta na dostawę gazu, a mianowicie od PGNiG po 1200 zł za megawatogodzinę (MWh) i nie wiedzieliśmy tak do końca, co będzie dalej. Czy te stawki wzrosną np. do 1400 zł MWh czy też będą spadać. Ale gdy 30 września złożyliśmy wniosek do URE, to ta cena na giełdzie zaczęła spadać i wahała się w okolicach 780-790 zł za MWh, natomiast obecnie na początku stycznia 2023 jest to około 330 zł za MWh - zauważa pani prezes.
Dlatego teraz MZEC zamierza kupować błękitne paliwo na giełdzie. Ale, żeby mieć taką możliwość, to musi najpierw pozyskać koncesję na obrót gazem.
- Nie możemy bowiem tak z dnia na dzień iść na giełdę, by kupić sobie gaz, bo nikt nam go nie sprzeda. Finalizujemy zatem przygotowanie stosownego wniosku o URE na wspomnianą wcześniej koncesję. W przeciwnym razie po pierwsze przez cały rok mielibyśmy 1200 zł za MWh i tym samym bardzo wysokie koszty, a po drugie URE nie zatwierdziłoby nam tej taryfy. To oznaczałoby katastrofę. Na razie mamy do dyspozycji gaz od dostawcy rezerwowego za 790 zł za MWh, ale widzimy, że stawki za gaz cały czas spadają i obecnie osiągają cenę sięgającą ponad 300 zł za MWh. Jest ciepło, magazyny są pełne, więc ceny błękitnego paliwa cały czas spadają. Dlatego też chcemy ten gaz kupować bezpośrednio na giełdzie, co oznacza, że te stawki będą dwa razy tańsze od tych obecnych – dodaje Jolanta Gądek-Rypel.
To z kolei powinno w trakcie roku przełożyć się na obniżenie cen za centralne ogrzewanie. Ponieważ do planowanych i poniesionych rzeczywiście kosztów, MZEC musi dostosowywać taryfę. Jednak najpierw trzeba poznać mechanizm tych zmian. Jest to bowiem pewna nowość, że spółka gminna kupuje gaz na giełdzie. Jednak ostatecznie zyskają na tym odbiorcy końcowi, którzy nie będą tak mocno obciążani rachunkami za ciepło.
- Jeśli chodzi o ceny za ciepło, to mamy bardzo dużą różnicę pomiędzy Koźlem i Blachownią, a pozostałymi osiedlami, takimi jak Azoty, Śródmieście, Piastów czy Pogorzelec. Próbujemy to zmienić i uważamy, że kupowanie gazu bezpośrednio na giełdzie to jest najrozsądniejsza droga. Chcemy z tym jak najszybciej ruszyć, bo mamy do czynienia z cenowym szaleństwem - przekonuje pani prezes.
Jest zatem nadzieja na ustabilizowanie tej trudnej sytuacji, tym bardziej, że łagodna pogoda w krajach Europy wpływa na ograniczenie popytu na gaz do ogrzewania. Dlatego też ceny gazu na Starym Kontynencie póki co spadają i są najniższe od połowy lutego 2022 r.
Jak czytamy w Interii Biznes w środowy poranek (4 stycznia 2023 r.) około godz. 9.30 gaz ziemny w TTF w kontraktach na luty potaniał do poziomu 68,26 euro za MWh. Spada też jego cena w kontraktach na marzec - o 4,97 proc., do 70,5 euro na MWh. Na zakończenie wtorkowego (3 stycznia 2023) handlu gaz w Europie staniał o 6,1 proc. Na zamknięciu gaz ziemny w kontraktach na luty kosztował 72,31 euro za MWh, a w kontraktach na marzec 74,18 euro za MWh.
Przypomnijmy, że w dniu ataku Rosji na Ukrainę, 24 lutego 2022 r., za gaz w holenderskim hubie TTF płacono ponad 128 euro za MWh. W szczytowym momencie, w sierpniu 2022 r., notowania sięgały nawet 350 euro za MWh.
O sprawie tej pisaliśmy wielokrotnie, ostrzegając przed skutkami cenowego szaleństwa na rynku gazu. Poniżej przykłady naszych tekstów z ostatnich dwóch lat.
Napisz komentarz
Komentarze